„Pająki”. Bożonarodzeniowe dekoracje ludowe – ekspozycja w Muzeum

Na ekspozycji w łęczyńskim Muzeum Regionalnym zaprezentowano pająki - przestrzenne, barwne konstrukcje stanowiące tradycyjne ozdoby wnętrz zawieszane pod sufitem na belce stropowej, pochodzące ze zbiorów Muzeum. Dekoracje te nawiązywały do znanych wcześniej bożonarodzeniowych podłaźniczek - zielonych gałęzi zdobionych opłatkami i owocami oraz kulistych, klejonych z opłatka światów. Pająki związane z obrzędowością ludową wraz z innymi bożonarodzeniowymi tradycyjnymi dekoracjami zdobiły polskie domy w czasach zanim zawitała do Polski choinka. Stanowiły symbol płodności i urodzaju oraz szczęścia w Nowym Roku.

„Pająki przybierały różnorodne kształty: krystaliczne - ze słomy, od bardzo prostych, złożonych z kilku połączonych ze sobą ażurowych graniastosłupów, po bardzo skomplikowane konstrukcje; również ze słomy -  pająki w kształcie kuli; z grochu lub fasoli – zazwyczaj w kształcie żyrandoli; z włóczki i ze słomy w kształcie cztero- i sześcio-, ośmiobocznych tarcz. Na przełomie XIX  i XX w. do wszystkich typów pająków wprowadzono ozdoby bibułkowe i papierowe w formie kul, jeżyków, harmonijek, gwiazdek lub po prostu strzępionych tasiemek. Ozdobę tę, podobnie jak światy z opłatków i podłaźniki, można było wprawiać w ruch wirowy, co też czyniono, uzyskując dodatkowe efekty przestrzenno-kolorystyczne. To niezwykłe bogactwo pająków zdecydowało zapewne o powszechnym ich występowaniu właściwie na terenie całej Polski.” (Marian Pokropek, „Wnętrze” [w:] „Sztuka ludowa w Polsce”, Warszawa 1988, s.72).

Prezentację pająków wzbogacono choinką ozdobioną m.in. w słomiane wyroby współczesne.

Aranżacja ekspozycji: Anetta Chrzanowska
Wystawa czynna będzie do 1 lutego 2014 r. Zapraszamy serdecznie