Purim 5772 w łęczyńskiej synagodze

Muzeum Regionalne w Łęcznej Oddział Zamiejscowy Muzeum Lubelskiego zaprasza do obejrzenia wyeksponowanych zabytków związanych z Purim - najradośniejszym świętem w obrzędowym roku żydowskim, upamiętniającym ocalenie starożytnej społeczności żydowskiej w Persji przed zagładą zaplanowaną przez Hamana - wezyra i ulubieńca króla Persji, Achaszwerosza

Obowiązkiem każdego wierzącego Żyda jest dwukrotne wysłuchanie Księgi Estery odczytywanej głośno ze specjalnego pergaminowego zwoju (hebr. Megila) w synagodze (wieczorem – na rozpoczęcie święta i następnego dnia rano – po porannej modlitwie). Kobiety mają obowiązek wysłuchać Księgi na równi z mężczyznami, ponieważ są one bezpośrednio związane z cudem purimowym. Istnieje zwyczaj, wedle którego ilekroć w czasie czytania wspominane jest imię znienawidzonego Hamana zagłusza się je tradycyjnymi, wydającymi furkoczący dźwięk grzechotkami/kołatkami (zwanymi w jidisz gragger) oraz gwiżdże, tupie, wykazując dezaprobatę, jakby chciało się wymazać imię Hamana z pamięci.  Świątecznym nakazem jest także dobroczynność, czyli wręczenie datków (hebr. matanot le-ewionim) przynajmniej dwóm osobom, znajdującym się w potrzebie oraz wzajemne obdarowywanie się miszloach manot (pl. prezenty posyłane). Wieczorem urządzana jest uczta purimowa (hebr. seudat Purim), czyli obfity posiłek. Tradycyjnym smakołykiem purimowym są tzw. „uszy Hamana” (humentasze) – trójkątne słodkie ciasteczka z nadzieniem makowym. Popularne potrawy to m.in. pierogi z nadzieniem z mięsa oraz chała purimowa, pieczona z dużą ilością rodzynek. Obowiązkiem religijnym jest w ten dzień pić alkohol do momentu, w którym nie można będzie rozróżnić wznoszonych okrzyków: "Niech będzie błogosławiony Mordechaj" i "Niech będzie przeklęty Haman" – Adlojada. Uczcie towarzyszą zabawy, tańce, maskarady i przedstawienia, nazywane w jidisz Purimszpil, nawiązujące wprost do wydarzeń opisanych w Księdze Estery, a także komedie i satyry, pokazujące „w krzywym zwierciadle” tematy, które na co dzień traktowane są z zupełną powagą.

W archiwaliach zachował się dokument dotyczący zorganizowanego 11 marca 1933 r. „Balu Purymowego” przez Bibliotekę Izraelicką w Łęcznej, w którym uczestniczyło około 100 osób.

Wśród zaprezentowanych w łęczyńskiej synagodze zabytków znalazły się m.in.: Megilat Ester - pojemnik ze zwojem (użyczony przez Muzeum Wsi Lubelskiej), srebrny talerzyk purimowy (1936 r.), barwna ilustracja do Księgi Estery, butelka fasonowa z napisem Miesiąc Adar obchodzimy w radości oraz kołatka purimowa. Na pulpitach wyeksponowano informacje dotyczące historii Święta Purim (nazywanego „żydowskim karnawałem”) - opowieści o Esterze, jej wuju Mordechaju, królu perskim Achaszwerosie i podłym Hamanie...

Aranżacja ekspozycji: Anetta Chrzanowska

Chag Purim Sameach – Wesołego Święta Purim!