Synagoga w Łęcznej - ekspozycja na Jom Kippur

Wieczorem 13 września br. rozpoczyna się święto Jom Kippur (Dzień Pojednania), jedno z najważniejszych świąt żydowskich w wymiarze duchowym o charakterze pokutnym, obchodzone dziesiątego dnia miesiąca tiszri (wrzesień/październik). Według tradycji, tego dnia Mojżesz zszedł z Góry Synaj z drugimi Tablicami Praw i oznajmił Hebrajczykom, że Bóg przebaczył im grzech kultu „złotego cielca”.

„W Jom Kippur obowiązuje całkowity zakaz pracy i ścisły post. Tego dnia w czasach Świątyni Jerozolimskiej arcykapłan dokonywał rytualnego oczyszczenia z grzechów całego ludu Izraela. Na wybranego kozła ofiarnego przenosił symbolicznie winy Izraelitów i strącał go z wysokiej skały. Jom Kippur był też jedynym dniem w roku, kiedy arcykapłan mógł wejść do Najświętszego Miejsca Świątyni. Po upadku Świątyni, święto przeniosło się do synagogi czyli małej Świątyni. W Dzień Pojednania w synagogach panuje poważny i podniosły nastrój, a większość przychodzących ubrana jest na biało. Mężczyźni zakładają biały kitel (specjalną białą szatę nakładaną na normalne ubranie); biel podkreśla czystość serca i podobieństwo do aniołów oraz symbolizuje odkupienie za grzechy. Jom Kippur zamyka okres Dziesięciu Dni Pokuty, rozpoczynający się od Rosz Ha-Szana, żydowskiego Nowego Roku. Tradycja nakazuje intensywne modlitwy, cedakę czyli przekazywanie datków potrzebującym i wyznawanie grzechów, co skutkuje zmianą myślenia i postępowania. Praktycznie cały dzień wypełnia liturgia synagogalna pełna różnych form wspólnego wyznawania grzechów. Jom Kippur jest jedynym dniem w roku kiedy odmawiane są modlitwy Kol Nidrej (pl. Wszystkie Przysięgi) na początek postu, oraz Neila (hebr. ”zamykanie wrót”) na jego zakończenie. Wszystkie modlitwy wyrażają nadzieję zapieczętowania losu w Księdze Życia, czyli pewność przyjęcia pokuty i odpuszczenia grzechów. Odczytuje się też fragment Tory o rytuale Jom Kippur w Świątyni oraz całą Księgę Jonasza, poruszającą temat skruchy i odpuszczenia grzechów.”

Pojawienie się pierwszej gwiazdy na niebie kończy o zmierzchu 14 września br. święto Jom Kippur dźwiękiem szofaru (baraniego rogu). Zadęcie w szofar jest więc końcowym aktem święta i ostatecznym wezwaniem do pokuty.

W sali modlitewnej łęczyńskiej synagogi zaprezentowano ekspozycję związaną ze świętem Jom Kippur. Wśród wyeksponowanych zabytków znalazły się m.in. jarmułki w białej kolorystyce, szofary (w tym jeden z nich jest darem Pana Jeffreya Berka z Izraela) oraz klamry do pasa z inskrypcją w języku hebrajskim: „Bo tego dnia będzie za was dokonywane przebłaganie, aby oczyścić was od wszystkich grzechów. Przez Jahwe będziecie oczyszczeni (cytat z Ks. Kapł. 16,30).

Dźwięk szofaru, profesjonalnie wydobyty przez rabina Symcha Kellera - Przewodniczącego Rady Religijnej Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP oraz Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi,  zainaugurował uroczyste  rozpoczęcie i jednocześnie zakończenie święta Jom Kippur w łęczyńskiej synagodze.

Aranżacja wystawy: Anetta Chrzanowska. Ekspozycja prezentowana jest w dniach 13-15 września br., w godz. 9.00 – 16.00. W dniach 14-15 września wstęp do Muzeum jest bezpłatny w ramach obchodów tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa pod hasłem „Nie od razu Polskę zbudowano”.