Światowy Dzień Zdrowia 2014

Światowy Dzień Zdrowia obchodzony corocznie 7 kwietnia z okazji rocznicy powstania WHO w 1948 roku zwraca uwagę na ważne, ale i zaniedbane problemy zdrowia publicznego. Każdego roku motyw przewodni Światowego Dnia Zdrowia poświęcony jest innej tematyce, obejmującej priorytetowe problemy zdrowia publicznego na świecie. Celem jest podkreślenie wagi danego zagadnienia dla zachowania zdrowia i podniesienia jakości życia. Światowy Dzień Zdrowia daje społeczeństwom z całego świata sposobność integracji na rzecz promowania działań prozdrowotnych.
W tym roku motywem przewodnim są choroby wektorowe – choroby wywoływaneprzez wektory zakażenia. W epidemiologii, termin wektor używany jest w odniesieniu do organizmów, które same nie powodują konkretnej choroby, lecz przenoszą ją z żywiciela na żywiciela. Wektor, jako pośredni żywiciel czynnika chorobotwórczego, nie jest dotknięty chorobą, a pojawia się ona jedynie u ostatecznego żywiciela. W ten sposób mogą wywołać choroby, które zagrażają życiu lub zdrowiu człowieka. Przykładem wciąż groźnej choroby pasożytniczej jest malaria, która w 2010 roku pochłonęła 660 000 ofiar, natomiast w ostatnim czasie znacznie wzrosło rozpowszechnienie gorączki denga, której wzrost na przełomie 50 lat jest 30-krotny.
Choroby wektorowe obejmują gorączkę Denga, gorączkę Zachodniego Nilu, gorączkę Chikungunya, gorączkę krwotoczną z zespołem nerkowym oraz wirusowe zapalenie mózgu i boreliozę przenoszone przez kleszcze a dostają się one do organizmu człowieka-żywiciela za pośrednictwem komarów, moskitów, kleszczy i gryzoni

Celem Światowego Dnia Zdrowia 2014 jest zwrócenie uwagi na to aby:
- mieszkańcy obszarów najbardziej zagrożonych mieli wiedzę jak należy się chronić przed
tymi chorobami;
- władze odpowiedzialne za zdrowie pomagały ludziom w ochronie przed zagrożeniami;
- podróżni mieli świadomość, kiedy istnieje konieczność ochrony i jakie środki
profilaktyczne należy podjąć;
- władze w krajach, w których choroby przenoszone przez wektory stają się problemem
zdrowotnym, podjęły kroki w celu ochrony ludności przed tymi chorobami.

Wybuchy chorób wektorowych w przyszłości staną się prawdopodobnie częstsze w Europie, ostrzega Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób . Według oceny zainicjowanej przez ECDC, zmiany klimatu i środowiska w postaci wzrastających temperatur i wilgotności, jak również globalizacja sprzyjają rozprzestrzenianiu się wektorów lub bezpośrednich żywicieli i w konsekwencji rozprzestrzenianiu się samej choroby.
Przewidywane przez ekspertów zmiany klimatu i środowiska skierują zagrożenie ze strony chorób wektorowych na Europę. "Istnieje prawdopodobieństwo, że będziemy obserwować rozprzestrzenianie się chorób takich jak wirusowe zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze lub nawet gorączka Chikungunya w miejscach, w których nigdy przedtem ich nie obserwowano".

Nie są to tylko czynniki środowiskowe. Globalizacja oraz wzmożone podróże i wymiana handlowa, jaka się z nią wiąże, również przyspieszają tempo, w jakim choroby te mogą się rozprzestrzenić na nowe obszary".
Zwiększone zagrożenie ilustruje przykład wybuchu gorączki Chikungunya na obszarze Rawenny na północno-wschodnim wybrzeżu Włoch latem 2007 r. Zaraziło się wtedy blisko 250 osób, gdy podróżnik z Indii będący nosicielem wirusa Chikungunya został ugryziony przez komara azjatyckiego lub azjatyckiego komara tygrysiego.

W ostatnich dziesięcioleciach azjatycki komar tygrysi rozprzestrzenił się w dużych częściach Azji, Afryki oraz obu Ameryk, jak również w niektórych częściach Europy. Jest znanym wektorem gorączki Chikungunya. Chociaż wirus Chikungunya nie jest zwykle śmiertelny, powoduje on wysoką gorączkę, silne bóle stawów, bóle mięśni oraz bóle głowy i może wywołać poważne powikłania oraz chroniczne stany chorobowe u niektórych pacjentów.

Chociaż podwyższone temperatury i podwyższona wilgotność sprzyjają rozprzestrzenianiu się wektorów takich jak komary, wiadomo, że azjatycki komar tygrysi został sprowadzony do Europy za pośrednictwem przemysłu używanych opon, gdyż używane opony stanowią dobre siedlisko rozmnażania się komarów.

Inną chorobą, w przypadku której odnotowano w ostatnich latach wzrost zachorowań, jest kleszczowe zapalenie mózgu , wirus, który dotyka ośrodkowy układ nerwowy i jest przenoszony przez kleszcze. Liczba zakażeń w niektórych obszarach Europy, gdzie występuje endemia tej choroby, wrosła o prawie 400% w przeciągu ostatnich 30 lat, czyniąc z niej główne wyzwanie dla publicznej opieki zdrowotnej.

Źródło danych: Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób
Referencje dokumentu: W oparciu o informacje z Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC)