Rewitalizacja Parku Podzamcze - Spichlerz

Krótka historia

Spichlerz położony jest na wysokiej skarpie doliny Wieprza, na obrzeżach zespołu pałacowo-parkowego Podzamcze. Posiadał typową dla tego typu obiektów konstrukcję. Ściany zewnętrzne murowane, konstrukcja wszystkich stropów belkowa, stropy wsparte na podciągach drewnianych i słupach ustawionych osiowo. Wybudowany w 1883 roku jest pozostałością pobliskiego folwarku, który stworzył pod koniec XIX wieku Jan Gottlieb Bloch. W następnych latach spichlerz jako część folwarku przechodził w ręce kolejnych właścicieli, aż w 1946 roku po reformie uwłaszczeniowej przeszedł na własność skarbu państwa. W latach sześćdziesiątych na terenie folwarku utworzono PGR i gospodarstwo ogrodnicze. Budynek główny pełnił wtedy funkcję magazynu zbożowego, a dobudówka była min. magazynem akumulatorów. Taki stan rzeczy trwał do początku lat dziewięćdziesiątych. Od tego czasu nieużytkowany przez lata budynek stopniowo popadał w ruinę.

Zdecydowano, że dla potrzeb Środowiskowego Domu Samopomocy budynek spichlerza będzie posiadał trzy kondygnacje nadziemne i podpiwniczenie, otrzyma nowe stropy, klatkę schodową i szacht windowy. Z dawnego budynku głównego zachowano tylko ściany zewnętrzne. Przybudówka została rozebrana i wybudowana od nowa. Nad budynkiem głównym dach dwuspadowy pokryty blachą, nad przybudówką taras widokowy. Przed budynkiem powstały utwardzone miejsca parkingowe, ciągi piesze i drogi manewrowe.

Nowy dom

Środowiskowy Dom Samopomocy pełni rolę ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi z terenu miasta i gminy Łęczna oraz gmin ościennych. W ciągu ponad 20 lat istnienia mieścił się już w 4 lokalizacjach. Na początku był to budynek zajazdu Mustang, który spłonął w 1999 roku, następnie budynek przy ulicy Obrońców Pokoju, w którym mieści się Przedszkole Nr 4. Po drodze był jeszcze pobyt w budynku plebanii przy ulicy Świętoduskiej i w końcu lokal przy ulicy Akacjowej.

Wykonana przebudowa i rozbudowa starego spichlerza posłużyła zmianie sposobu użytkowania budynku spichlerza na Środowiskowy Dom Samopomocy. Docelowo będzie w nim przebywało 60 podopiecznych pod opieką specjalistów. W wyniku przebudowy powstał 4 kondygnacyjny obiekt przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych o powierzchni użytkowej ponad 1100 m2 i kubaturze ponad 5100 m3.

W piwnicy spichlerza znajduje się sala doświadczania świata i sala rehabilitacji ruchowej oraz szatnie wraz z zapleczem sanitarnym. W piwnicy dobudówki mieszczą się pomieszczenia techniczne, magazyn i zaplecze socjalne kuchni oraz pralnia.

Na parterze głównego budynku wydzielono przestrzeń otwartą, w której umieszczono recepcję z szatnią, poczekalnię dla odwiedzających oraz mini bar z zapleczem. W części północno-zachodniej wyznaczono zaplecze administracyjno-biurowe.

Na parterze dobudowanej części znajduje się kuchnia z przygotowalnią, zmywalnią i magazynem podręcznym oraz jadalnia połączona z tarasem. Przy połączeniu spichlerza z dobudówką: toalety ogólnodostępne, winda oraz pokój pracownika socjalnego.

Na pierwszym piętrze w części spichlerza i w dobudówce znajdują się sale zajęciowe z zapleczem sanitarnym. Dodatkowo w celu zapewnienia bezpieczeństwa uczestników na piętrze umieszczono pokój psychologa i pielęgniarki.

Na poddaszu wybudowano hol rekreacyjny połączony z wyjściem na taras widokowy. W pozostałej części budynku urządzono cztery jednoosobowe mieszkania treningowe oraz dwa dwuosobowe pokoje interwencyjne wyposażone w osobne łazienki.

Środowiskowy Dom Samopomocy

Środowiskowe Domy Samopomocy są jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej pobytu dziennego, prowadzonymi przez samorządy, fundacje lub stowarzyszenia na zasadach zadania zleconego. Domy są ogniwem oparcia społecznego dla osób przewlekle psychicznie chorych lub głębiej niepełnosprawnych intelektualnie. W placówkach tego typu mogą także przebywać osoby z lekką niepełnosprawnością intelektualną, zwłaszcza, gdy oprócz tej niepełnosprawności występują inne sprzężone zaburzenia. ŚDS-y zapewniają alternatywne wobec tradycyjnych formy pomocy, które umożliwiają podopiecznym integrację w ramach lokalnych sieci wsparcia społecznego. Ich cechą jest powszechna dostępność, indywidualizacja i dostosowanie do konkretnych potrzeb mniejszych grup osób, włączanie wykluczanych osób do społeczności lokalnych.

Środowiskowy Dom Samopomocy powstał w Łęcznej w grudniu 1995 roku na podstawie porozumienia między Gminą Łęczna, a Lubelskim Urzędem Wojewódzkim w Lublinie. Jest to dzienny ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi o zasięgu powiatowym, którego celem jest wszechstronna pomoc skierowana do osób chorych ich rodzin oraz integracja ze środowiskiem lokalnym. Pierwotnie dom został utworzony dla 40 osób, docelowa liczba osób została zwiększona do 60. Z usług oferowanych w ŚDS korzystają mieszkańcy gmin: Łęczna, Puchaczów, Ludwin, Milejów, Spiczyn, Cyców.

Dom działa 5 dni w tygodniu po 10 godzin dziennie, w tym przez 6 godzin dziennie prowadzone są zajęcia z uczestnikami, a czas pozostały przeznaczony jest na czynności porządkowe, przygotowanie zajęć, uzupełnienie dokumentacji, zapewnienie uczestnikom dowożenia na zajęcia lub odwożenia po zajęciach.

Usługi

Celem działalności Domu jest wspieranie uczestników i ich rodzin oraz kompensowanie skutków niepełnosprawności w sferze zdrowia psychicznego, stworzenie możliwości rozwoju i podtrzymywania nawyków celowej aktywności, kształtowanie pozytywnych zachowań społecznych wobec chorych psychicznie i ich rodzin we współpracy ze wszystkimi podmiotami życia społecznego, integracja i reintegracja społeczna i zawodowa. Prowadzone zajęcia są dostosowane do potrzeb uczestników, a forma zajęć ma charakter indywidualny lub grupowy.

Nowy lokal pozwala na rozwój nowych usług służących stworzeniu możliwości aktywizacji zawodowej i usamodzielnienia ekonomicznego podopiecznych oraz służących zwiększeniu możliwości usamodzielnienia społecznego.

Proces usamodzielnienia społecznego realizowany jest w ŚDS przy wykorzystaniu usług aktywnej integracji. Do najważniejszych usług aktywnej integracji, wspierających reintegrację społeczną w ŚDS należą usługi:

społeczne – treningi interpersonalne, treningi samodzielności, terapie wzmacniające kompetencje społeczne i zaradność podopiecznych, grupy samopomocowe przeznaczone podopiecznym,
edukacyjne – kursy, szkolenia mające na celu podniesienie kompetencji i kwalifikacji zawodowych,
zdrowotne – rehabilitacja służąca wyeliminowaniu łub złagodzeniu barier funkcjonowania podopiecznych w życiu społecznym.

Usamodzielnienie ekonomiczne prowadzone jest przede wszystkim za pomocą następujących metod reintegracji zawodowej:
udostępnienie mieszkań wspomaganych w formie mieszkań treningowych wzmacniane działaniami prowadzonymi przez ŚDS tj.: usługi aktywnej integracji, usługi opiekuńcze, usługi asystenckie,
zajęcia prowadzone w pracowni aktywizacji zawodowej i innych pracowniach specjalistycznych wsparte różnymi formami aktywizacji zawodowej, tj.: organizacją praktyk, staży z asystą, miejsc pracy dla uczestników zajęć,
praca w oparciu o indywidualne plany działań.